آیا شما هم از آن دسته از مردمی هستید که فکر می‌کنند اوضاع هرروز بدتر از گذشته می‌شود؟ همواره با گفتن جملاتی مثل «سال‌به‌سال دریغ از پارسال!» و «خوشا به آن سال‌ها»، سری تکان می‌دهید و آهی از نهاد برمی‌آورید و اکثر اوقات خود را در حسرت روزها و سال‌های گذشته می‌گذرانید. اگر شما هم جزو این دسته از مردم‌اید، پیشنهاد می‌کنیم که حتما این مقاله را تا انتها بخوانید!
این روزها خبرهای بسیار بدی از اقصی نقاط کشور و دنیا به ما می‌رسد: افزایش قیمت جهانی طلا، طوفان، زلزله، آتشفشان، افزایش آمار گرسنگان در سراسر دنیا، نسل‌کشی و… سیل بنیان‌کنی همه کشور ما را فرا گرفت و خسارات سنگین و جبران‌ناپذیری به همه مردم وارد کرد؛ به‌نحوی‌که شاید فکر کنیم مگر از این بدتر هم ممکن است؟!
اما باور کنید که قبلا اوضاع خیلی بدتر از این بوده است. در سال ۱۹۱۸ میلادی، بیماری همه‌گیر آنفلوانزا جان بیش از ۵۰ میلیون نفر انسان بی‌گناه را گرفت. در سال ۱۳۴۹ هم، طاعون سیاه، نیمی از جمعیت اروپا را از بین برد. اما حتی همه این سال‌هایی که اخبار بد مربوط به بیماری و مرگ و نابودی در آن، تا این حد وحشتناک بود در مقایسه با بدترین سالی که در تاریخ ثبت شده است، هیچ‌چیز نبوده است.
سالی فاجعه بار، ناگوار، هولناک، سال خیلی بد
خوب بیایید باهم سوار یک ماشین زمان شویم و در زمان سفر کنیم و به گذشته برویم. این ماشین شما را به‌طور تصادفی به یکی از سال‌های تاریخ بشری خواهد برد. اما تنها یک سال وجود دارد که به شما توصیه می‌کنیم آن را تحت هیچ شرایطی برای سفر کردن انتخاب نکنید و برای همیشه آن سال را در لیست سیاه خود قرار دهید. سالی که به شما پیشنهاد می‌کنیم آن را برای همیشه در لیست سیاه خود قرار دهید، سال ۵۳۶ بعد از میلاد است؛ سالی به‌غایت فاجعه‌بار و به تعبیری بدترین سال . در این سال، یک مه و غبار مرموز سراسر اروپا خاورمیانه و بخش‌هایی از آسیا را در برگرفت و منجر به ۱۸ ماه تاریکی مطلق در این مناطق شد. ۱۸ ماه شب و روز بر همه‌جا تاریکی حکم‌فرما شد. در تابستان سال ۵۳۶، دمای هوا تا حدود ۲٫۵ درجه سانتی‌گراد (۴٫۵ درجه فارنهایت) افت کرد به‌طوری‌که در اواسط تابستان، برف سراسر چین را سفیدپوش کرد!
همان‌طور که احتمالا انتظار آن را دارید، سال‌هایی که به دنبال آن سال‌ها هم آمدند اصلا لذت‌بخش نبودند. دهه‌ای که سرآغاز سردترین روزها در ۲۳۰۰ سال گذشته بود. با سرما و برف همه محصولات کشاورزی نابود شدند و خشکسالی، بی‌محصولی و قحطی همه‌جا را فرا گرفت. تاریخ ایرلند حاکی از آن است که این کشور یک قحطی جدی نان را تحمل کرده است که از سال ۵۳۶ تا ۵۳۹ به طول انجامید. در سال ۵۴۱، بیماری‌ای که در حال حاضر آن را «طاعون» می‌نامند، در امپراتوری روم شرقی شروع شد و به‌سرعت سراسر این امپراتوری را درنوردید و درنهایت منجر به کشته شدن حدود ۱۰۰ میلیون نفر انسان بی‌گناه شد؛ به‌نحوی‌که بر طبق آمار، در هر پنج دقیقه، یک نفر براثر طاعون می‌مرد. تقریبا یک‌سوم تا نیمی از جمعیت امپراتوری روم براثر این بیمار نابود شدند که منجر به زوال این امپراتوری و اتمام این دوره از تاریخ بشری شد.
محققان و مورخان دانشگاه هاروارد معتقدند که این سال، یکی از بدترین دوران‌ها در تاریخ بشر به‌حساب می‌آید؛ اگر نگوییم که بدترین دوران و یا بدترین سال بوده است. اما بین آن‌همه وقایع فاجعه‌بار، عجیب‌ترین آن‌ها همان ابر قاره‌پیمایی است که به مدت یک سال و نیم، مناطق وسیعی را در تاریک مطلق فرو برده بود.
مورخان همیشه می‌دانستند که میانه قرن ششم میلادی، سیاه‌ترین دوره و عصر به شمار می‌آمده است؛ تا جایی که به «عصر تاریکی» شهرت پیدا کرد. هرچند، هیچ‌کس دلیل آن را به‌طور کامل و به‌درستی نمی‌دانست. دانشمندان مدت‌های زیادی به این مظنون بوده‌اند که علت وجود این ابر سیاه و کاهش جهانی درجه حرارت در آن سال‌ها، که بدترین سال تاریخ بشری را رقم زد، یک انفجار بزرگ آتشفشانی بوده است.
دانشمندان روی یخ‌هایی که از بهار سال ۵۳۶ میلادی به‌جا مانده است، تحقیق و مطالعه کرده‌اند و با پیدا کردن دو ذره بسیار ریز از سنگ‌های آتشفشانی، احتمال داده‌اند که یک فوران عظیم آتشفشانی در ایسلند یا آمریکای شمالی موجب تیره و تار شدن آسمان بخش‌های بزرگی از نیم‌کره شمالی شده است.
در تحقیقاتی که نتیجه آن در سال ۲۰۱۵ میلادی منتشر شده است، همه‌چیز درباره این فرضیه تایید شد که با بررسی ترکیب شیمیایی سه حلقه از تنه درخت که نشان‌دهنده رشد آن در طول زمان بوده، تایید کردند که به‌احتمال‌زیاد این آتشفشان در آمریکای شمالی فوران کرده است. اکنون، گروهی از مورخان، باستان‌شناسان و کارشناسان هواشناسی طی یک بررسی جدید از هسته‌های یخی که در کوه‌های آلپ سوییس یافت شده‌اند، گزارشی را منتشر کرده‌اند. با توجه به این خوانش جدید و بسیار دقیق از یخ‌ها و باریکه‌های کوچک آتشفشانی درون آن‌ها، این گزارش توانسته است یک مقایسه دقیق‌تر با آتشفشان‌های شناخته‌شده جهان داشته باشد. سرمنشا واقعی آن کجاست؟ ایسلند. بااین‌حال، آن‌ها توانستند با اطمینان اعلام کنند که همان سیستم آتشفشانی دو بار پیاپی در ۵۴۰ و ۵۴۷ بعد از میلاد فوران کرده است. رویدادهایی که چنان ویرانگر بودند که اروپا برای بازیابی خود به یک قرن زمان نیاز داشت به‌نحوی‌که تا سال ۶۴۰ بعد از میلاد هم نتواست خود را بازسازی کند.
بازگشت به عقب
مطالعات جدیدتر، صرفا روی آنچه موجب نابودی بشریت شده است متمرکز نبود. این تحقیقات می‌خواست روند بهبود اقتصادی را هم دنبال کند. هسته‌های یخ باقی‌مانده از سال ۶۴۰ میلادی، یک جهش ناگهانی را در مقدار سرب موجود در جو نشان داده است که به‌نوعی نشان‌دهنده اثرات جانبی استخراج نقره و ذوب فلزات است که به فضا پرتاب می‌شوند؛ یعنی در آن زمان، استخراج نقره از معادن از سر گرفته شده بود. یک افزایش قابل‌توجه دیگر در میزان سرب هوا، ۲۰ سال بعد، یعنی در سال ۶۶۰ میلادی صورت گرفت؛ چراکه علم اقتصاد قرون‌وسطی در حال تبدیل اقتصاد بر پایه طلا به یک اقتصاد مبتنی بر نقره بوده است. این آغاز ظهور طبقه بازرگانان قرون‌وسطایی و نشانه‌ای برای این بود که حتی تاریک‌ترین اوقات و بدترین سال هم برای همیشه باقی نمی‌ماند!
خلاصه این‌که دوره‌ای که معمولا با عنوان «عصر تاریکی» شناخته می‌شود، نه آن‌قدری که ما دوست داریم فکر کنیم ساده است و نه آن‌قدر برگردانده بشر رو به‌عقب!
منبع: Curiosity
