دانشمندان طی مطالعاتی جدید به این نتیجه رسیده‌اند که خوابیدن تا ظهر در روزهای تعطیل و آخر هفته، باعث نخواهد شد که از اثرات مخرب بی خوابی شب طول هفته در امان بمانید!
دانشمندان طی تحقیقاتی دریافتند که خواب اضافه در تعطیلات آخر هفته، می‌تواند به‌طور موقت برای کسانی که غذای سبک‌تر بخورند و قند خون خود را بهتر کنترل کنند، مزایایی داشته باشد؛ اما این فواید مربوط به سلامتی به‌محض اینکه دوباره شروع به نخوابیدن کنید، از بین خواهد رفت. در بعضی موارد، شرایط این افراد حتی بدتر از کسانی بوده است که همیشه کم می‌خوابیدند.
مدت زیادی است که چند ساعت بیشتر خوابیدن در تعطیلات آخر هفته برای جبران کمبود بی خوابی شب انباشته‌شده در طول هفته، به یک استراتژی برای دانش‌آموزان، دانشجویان و کارگر شیفتی که در طول هفته نمی‌توانند به حد کافی بخوابند تبدیل شده است؛ اما طبق نظر نویسندگان این تحقیق که در مجله Current Biology منتشر شد، درباره اینکه خواب چگونه بر سلامتی تاثیر می‌گذارد، به طرز شگفت‌آوری تحقیقات کمی وجود دارد. بنابراین محققان دانشگاه کلرادو، یک آزمایش ساده در این زمینه انجام دادند:
آنها ۳۶ داوطلب جوان و سالم را انتخاب و استخدام کردند و آنها را به‌طور مساوی در جنسیت‌های مختلف جدا کردند، تا دوهفته در آزمایشگاه خواب آنها بمانند. بعد از گذشت سه روز، برای تعیین میزان خواب معمولی، داوطلبان به سه گروه تقسیم شدند. یک گروه که تا ۹ روز در حدود ۸ تا ۹ ساعت در شب می‌خوابیدند؛ گروه بعدی اجازه داشتند فقط در حدود پنج ساعت در شب بخوابند. گروه آخر برای مدت پنج روز از هفته کاری را خیلی کم می‌خوابیدند؛ اما این فرصت را داشتند که آخر هفته هر قدر که می‌خواهند بخوابند و بعدازآن دوباره مجبور شدند دو روز دیگر کم بخوابند.
همان‌طور که انتظار می‌رفت، در مقایسه با گروه کنترل، گروهی که به‌طور مداوم بد خوابیده بودند و بی خوابی شب داشتند، پس از صرف شام، زیاد خرده خوری می‌کردند و حساسیت آنها به انسولین کاهش می‌یافت (یک عامل خطر برای شرایط متابولیک بدن که باعث بالا رفتن قند خون، دیابت نوع دو و چاقی می‌شود). در تعطیلات آخر هفته، کسانی که در طول هفته دیر می‌خوابند، شب یک ساعت بیشتر می‌خوابند. (آنها در روزهای چهارشنبه و پنج‌شنبه بیشتر می‌خوابند، اما جمعه، باوجوداینکه می‌دانند صبح روز شنبه باید زود بیدار شوند، زود به رختخواب نمی‌روند.) به نظر می‌رسد این خوابیدن اضافه به آنها کمک کرده است تا بعد از شام به‌طور متوسط کمتر بخورند و ریزه‌خواری کنند.
قطعا این موضوع مهم است که وقتی این افراد به برنامه عادی خواب خود بازمی‌گردند، میزان ریزه‌خوری، افزایش وزن و کاهش حساسیت آنها به انسولین با کسانی که همیشه کم می‌خوابیدند یکسان می‌شود. البته این موضوع برای آنها نتایج بدتری هم دارد و بیشتر در علائم سلامتی آنها اثر می‌گذارد؛ به‌عنوان مثال، وقتی این افراد دوباره دیر می‌خوابند، ساعت روزانه بدن آنها برای خواب آخر هفته دچار تاخیر می‌شود و حساسیت به انسولین در عضلات و کبد آنها به‌طور متوسط در مقایسه با کسانی که همیشه دیر می‌خوابند و بی خوابی شب دارند بالاتر می‌رود.
خوشبختانه، داوطلبان خسته هر دو گروه، چند روز پس از آزمایش فرصت داشتند که به حد کافی بخوابند. اما مشخص نیست داوطلبانی که اجازه داشتند در تعطیلات آخر هفته فقط یک ساعت بیشتر بخوابند، حالا که آزاد بودند تا بخوابند، خواب آخر هفته چقدر به تامین کمبود خواب طول هفته آنها کمک خواهد کرد.
«کنس رایت»، از دانشمندان دانشگاه کلرادو که درباره خواب تحقیق می‌کرد در بیانیه‌ای گفت:
پیام اصلی این تحقیق این است که به نظر نمی‌رسد خوابیدن به‌اندازه لازم در آخر هفته، یک استراتژی موثر برای کاهش اختلالات خواب ناشی از کمبود خواب طول هفته باشد.
این امکان وجود دارد که افرادی که فقط گاهی اوقات در طول هفته کم می‌خوابند، بتوانند از خوابیدن در تعطیلات آخر هفته بهره‌مند شوند که این حالت بخش قابل‌توجهی از مردم جهان را در برنمی‌گیرد. تحقیقات دیگری نشان داده است که یک‌سوم از بزرگ‌سالان جهان، هفت ساعت خواب توصیه‌شده را ندارند و خیلی از آنها احتمالا سعی می‌کنند در وقت‌های آزاد خود، کسر خوابشان را جبران کنند.
آخرین تحقیقات نشانگر آن است که ارتباط بسیار واضح و مستحکمی بین خواب کم و متابولیسم ضعیف وجود دارد.
منبع: Gizmodo
